جنگل ابر شاهرود

جنگل ابر شاهرود  ، قسمتی از قدیمی‌ترین و زیباترین جنگل های هیرکانی است با گونه‌های گیاهی و جانوری نادر، یکی از زیباترین نقاط شهرستان شاهرود می‌باشد. این جنگل با ۳۵ هزار هکتار وسعت در ادامه جنگل‌های سرسبز شمال کشور به دلیل این که در اغلب مواقع فضای این جنگل را اقیانوسی از ابر فراگرفته به این نام مشهور است. در این جنگل ابرها آنقدر به درخت‌ها نزدیک اند که به‌نظر می‌رسد جنگل بر روی ابرها سوار است و می‌توان در میان ابرها گشت و گذار کرد و به باور بسیاری از گردشگران یکی از زیباترین چشم‌اندازهای طبیعت ایران محسوب می‌شود.

طرح جنگل کاری احیا و غنی سازی جنگل‌های مخروبه ابر و  قطری از سال ۱۳۷۰ به اجرا در آمده است که وسعتی برابر ۱۱۲۱۶ هکتار از دامنه‌های شمالی را شامل می‌شود. همچنین بیش از ۲۰۰ هکتار از مناطق فوق قرق و عملیات نهال کاری با کاشت گونه‌هایی مانند بلوط ،  افرا ، شیردار،  توسکا ، ون ،  اقاقیا ، گلابی وحشی، ممرز و تعدادی سوزنی برگ از جنس لاریکس و کاج جنگلی و بذرکاری با گونه‌های ون، ممرز، بلوط، گلابی وحشی انجام شده و عملیات فوق همچنان ادامه دارد.

این جنگل ۱۱۴اُمین اثر طبیعی است که توسط سازمان میراث فرهنگی در  بهمن ۱۳۸۹ در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت. در جلسه شورای عالی محیط زیست در بهمن سال ۱۳۹۳ جنگل ابر منطقه حفاظت شده اعلام شد و در فهرست مناطق چهارگانه سازمان حفاظت از محیط زیست در آمد.

 

جنگل ابرمتعلق به محدوده استان زیبای گلستان می‌باشد. باتوجه به بیابانی بودن استان سمنان و جاده منتهی به جنگل ابر از شهرستان شاهرود، بهتر است مسافران برای لذت بیشتر از زیبایی‌های جنگل ابر و طبیعت زیبای شمال کشور، از جاده کاملاً جنگلی و مرطوب و بسیار زیبایی شهرستان علی‌آباد کتول در استان گلستان استفاده نمایند. البته امکان دسترسی سریعتر برای تهرانی هااز طریق شهرستان شاهرود وجود دارد. ارتفاع زیاد جنگل از سطح دریا، پایین بودن دما در فصل گرما و وجود چشمه‌سارهای فراوان و پوشش جنگلی متنوع از شاخصه‌های این جنگل است. میزان بارندگی در این منطقه بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلی‌متر و متوسط حداکثر دما ۲۰ و حداقل دما شش درجه سانتی‌گراد است. از چشمه‌های دایمی منطقه می‌توان به چشمه آلوچال، آب شرش و آبشار اشاره کرد.

جنگل ابر در استان سمنان و در نزدیکى روستاى ابر واقع شده و تقریباً مرز استان سمنان و استان گلستان است.جایى که از ضخامت کوه‌هاى البرز کاسته مى‌شود و ابرهاى گرفتار در پشت این دیواره از لابه‌لاى دره‌ها به سمت جنوب سرازیر مى‌شوند؛ به همین خاطر تقریباً از بعدازظهر تا نیمه‌هاى شب با سرد شدن هوا چنان مى‌نماید که جنگل به روى ابرها سوار شده است.این اتفاق منطقه ابر را دگرگون کرده و آب و هوایى متفاوت از سراسر سمنان به آن داده است. در قسمت‌هاى جنوبى جنگل، یعنى قسمتى که به تمدن نزدیک‌تر است پوشش گیاهى تنک دیده مى‌شود. در عمق جنگل تپه‌هاى پرشیبی وجود دارد که سراسر پوشیده از درختان بلند است.

مشهورترین درخت منطقه اورس است. درختى با ریشه‌هاى بلند که روى زمین مى‌خزد.مناطق ابتدایى جنگل ابر ییلاق چوپانان گلستانى است، اما در عمق جنگل اثرى از انسان دیده نمى‌شود.جنگل ابر شاهرود با ۳۵ هزار هکتار وسعت به سه دلیل برای دنیا اهمیت دارد. اول این که قسمتی از جنگل‌های باستانی هیرکانی است و گیاهان دارویی آن کم نظیر است.دلیل دوم مربوط به«اکوتن» این ناحیه می‌شود؛ یعنی مرز میان‌بند بین دو اکوسیستم منطقه نیمه بیابانی و جنگلی.به‌طوریکه می‌توان در جنگل‌های این ناحیه درختان سوزنی برگ را در کنار درختان پهن برگ مشاهده کرد که این امر در گونه‌های جانوری هم تاثیرگذار بوده است.

دلیل سوم آنکه به‌خاطر جغرافیای خاص منطقه که دو منطقه کم ارتفاع و بلند را در کنار هم قرار داده است، شاهد تشکیل اقیانوس ابر در این منطقه هستیم که پدیده کم نظیری در دنیا محسوب می‌شود. قدمت جنگل‌های هیرکانی که جزو بقایای دوران سوم زمین‌شناسی هستند از یک سو و وجود ۸۰ گونه گیاهان چوبی به همراه گونه‌های گیاهی بسیار نادری مانند راش، بلوط، توسکا، نارون، گیلاس وحشی، بارانک، سرخدار، نمدار و … از سوی دیگر، نشان می‌دهد که این اراضی می‌توانند همچون موزه زنده‌ای برای جذب گردشگران داخلی و خارجی مورد استفاده قرار بگیرند.

 

بخشی از گردشگران این منطقه، گیاه‌شناسانی هستند که برای دیدن گونه‌های نادر گیاهی موجود در جنگل‌های هیرکانی به ایران می‌آیند.دسته دوم، توریست‌های عمومی هستند که بیشتر از کشورهای آسیای میانه و خاورمیانه به ایران می‌آیند.

گونه‌های جانوری جنگل ابر :

از گونه‌های جانوری این منطقه می‌توان خرس قهوه‌ای،گرگ،پلنگ ،خوک وحشی، شغال، روباه، خرگوش کل و بز، شوکا و مار و از پرندگان کبک، کبوتر جنگلی، بلدرچین، عقاب جنگلی، کرکس، شاهین، فاخته و قرقاول را نام‌برد.